Nationale Onderzoeksagenda Fietsveiligheid (NOaF)

Projectnaam

Nationale Onderzoeksagenda Fietsveiligheid (NOaF)

Projecteigenaar, of -opdrachtgever

SWOV

Projectomgeving

Verkeersveiligheid van fietsers in Nederland

Projectonderzoeker of -uitvoerder

Organisaties die bijdragen leveren aan het wetenschappelijk onderzoek, gericht op de verkeersveiligheid van fietsers.

Trekker Fietscommunity

Peter van der Knaap

Tweede contact

Fietscommunity

Trigger

De afgelopen jaren neemt in Nederland het jaarlijkse aantal fietsslachtoffers toe. Wetenschappelijk onderzoek kan een belangrijke bijdrage leveren aan het keren van deze trend en deze lijn weer laten dalen, zoals het in voorgaande jaren is geweest.

Domeinen

(E1) Effectieve mobiliteit

Kringen

(C2) Middenveld

Onderzoekstypen

(R2) Toegepast wetenschappelijk

Samenvatting

Nederland is een echt fietsland. Voor een kwart van alle verplaatsingen gebruikt de Nederlander de fiets. De NOaF vindt het hoge fietsgebruik een groot goed, dat gekoesterd moet worden. De fiets biedt tal van voordelen voor zowel het individu als voor de maatschappij als geheel. Denk daarbij aan de bereikbaarheid en leefbaarheid van steden en dorpen. En aan de ontplooiingsmogelijkheden en de gezondheid van het individu. Hoewel de voordelen voor de volksgezondheid per saldo positief zijn, kent het fietsgebruik ook een keerzijde. Jaarlijks komen 150 fietsers om het leven en raken ongeveer 10.000 fietsers ernstig gewond als gevolg van een verkeersongeval. Bovendien is de trend zorgelijk. Na jaren van daling neemt het jaarlijkse aantal fietsslachtoffers toe. De organisaties in de NOaF zijn van mening dat wetenschappelijk onderzoek een belangrijke bijdrage kan leveren aan het keren van deze trend. Daar zijn verschillende redenen voor:

Ondanks de sterke fietstraditie kent Nederlands nauwelijks een wetenschappelijke traditie in het onderzoek naar de veiligheid van fietsers;
Mede door het ontbreken van een sterke onderzoekstraditie is het wetenschappelijk onderzoek dat relevant is voor de fietsveiligheid sterk versnipperd. Kansen voor synergie worden hierdoor onvoldoende benut;
Maatschappelijke ontwikkelingen zoals de vergrijzing en de introductie van elektrische voertuigen kunnen grote invloed hebben op het aantal fietsslachtoffers. Onderzoek is nodig om de samenhang tussen deze ontwikkelingen en de veiligheid van fietsers te doorgronden. En om effectieve maatregelen te kunnen ontwikkelen.

Uw tags

Fietsveiligheid, Verkeersongeval, Samenwerkingsverband, Wetenschappelijk onderzoek

Beschrijving

Doel en opzet

De doelstelling van de NOaF is het vergroten van de verkeersveiligheid van fietsers door beter wetenschappelijk onderzoek. Om dit te bereiken heeft de NOaF de volgende subdoelstellingen geformuleerd:

Meer synergie door meer focus in onderzoeksprogramma’s;
Meer samenwerking tussen wetenschappelijke onderzoekers;
Meer aansluiting van onderzoek bij de behoefte van overheden, markt en fietsers;
Meer vernieuwingen in het onderzoek, die aansluiten bij trends en ontwikkelingen;
Groter maatschappelijk draagvlak voor wetenschappelijk onderzoek naar fietsveiligheid.

Organisatie en financiering

De NOaF is in de eerste plaats een samenwerkingsverband van organisaties die bijdragen leveren aan het wetenschappelijk onderzoek, gericht op de verkeersveiligheid van fietsers. In principe kunnen alle organisaties die aan dit criterium voldoen lid worden. De leden toetsen of aan het criterium ‘wetenschappelijk’ wordt voldaan. Met organisaties worden ook onderdelen van organisaties bedoeld, zoals faculteiten of laboratoria. Van de NOaF-leden wordt verwacht dat ze een actieve bijdragen leveren aan de activiteiten van de NOaF. Dit vergt een tijdsinvestering van minimaal 5 dagen per jaar. Aan het lidmaatschap zijn vooralsnog geen kosten verbonden. De leden van de NOaF kunnen met meerderheid van stemmen standpunten innemen over nut en noodzaak van wetenschappelijk onderzoek naar aspecten van de fietsveiligheid. NOaF-leden hoeven zich niet te conformeren aan deze standpunten. De leden van de NOaF stellen uit hun midden een stuurgroep samen, die zorg draagt voor de uitvoering van de dagelijkse gang van zaken. Tot slot: de NOaF is geen rechtspersoon. Het samenwerkingsverband wordt gefaciliteerd door KpVV-Fietsberaad.

Periode en beschikbaarstelling

2012-heden

Werkpakketten

De NOaF bewandelt verschillende wegen om de doelstelling en de subdoelstellingen te bereiken:

Het belangrijkste is de onderzoeksagenda in enge zin. Hierin benoemen de leden van de NOaF periodiek de speerpunten voor wetenschappelijk onderzoek op basis van de maatschappelijke vraag enerzijds en lacunes in de kennis anderzijds. Dit is een cyclisch proces (zie figuur);
De NOaF-website en de NOaFintranetten spelen een belangrijke rol in de kennisuitwisseling tussen onderzoekers onderling en tussen onderzoekers en potentiële gebruikers van de kennis, zoals overheden, adviesbureaus, belangenorganisaties en fabrikanten;
Periodiek worden ledenvergaderingen georganiseerd. Deze staan in het teken van de speerpunten en de uitwisseling van kennis en ervaring;
Ad-hoc kan de NOaF congressen en symposia organiseren over (aspecten) van de fietsveiligheid voor verschillende (internationale) doelgroepen;
In voorkomende gevallen kunnen vanuit de NOaF ook bijdragen geleverd worden aan congressen en symposia die door andere worden georganiseerd;
Daarnaast is het vooral een organisch proces. Mogelijk ontstaan er rond speerpunten aparte NOaF communities, gefaciliteerd door een NOaF intranet.

Toepassingen

Publicatie ‘Van fietsongeval naar maatregelen: kennis en hiaten’

Overige

Achtergronden

Aanvullingen

Publicaties en referenties

Publicatie ‘Van fietsongeval naar maatregelen: kennis en hiaten’ (SWOV)

Betrokken maatschappelijke partijen

Publicatie ‘Van fietsongeval naar maatregelen: kennis en hiaten’ (SWOV)

Gerelateerde projecten

Gerelateerde toepassingen

Vervolgonderzoek

Aangezien het samenwerkingsverband voortdurend bezig is om kennis op te halen en bij te dragen aan het wetenschappelijk onderzoek, is er geen concreet vervolgonderzoek te noemen, maar zal de kennis over het onderwerp verkeersveiligheid van fietsers continu worden uitgebreid.