Masterthesis: Een recept voor fietssnelroutes

Projectnaam

Masterthesis: Een recept voor fietssnelroutes

Projecteigenaar, of -opdrachtgever

Universiteit Utrecht

Projectomgeving

Fietssnelroutes in Nederland

Projectonderzoeker of -uitvoerder

Patricia van Wachtendonk

Trekker Fietscommunity

Patricia van Wachtendonk

Tweede contact

Fietscommunity

Trigger

Ik verbaasde me over de vele ingrepen op het gebied van fietsinfrastructuur. Zo kende ik in Nijmegen de ‘fietssnelweg’ naar de universiteit al, maar het bleek dat dit soort fietspaden steeds vaker werden aangelegd. Een actuele ontwikkeling die mij interesseerde omdat de fiets in mijn ogen ook een steeds grotere concurrent aan het worden is in het reizen van een naar het werk (zoals de opkomst van de OV-fiets) en ik zelf voorstander ben van fietsen.

Domeinen

(E1) Effectieve mobiliteit
(E2) Efficiënte stad

Kringen

(C1) Bovenbouw

Onderzoekstypen

(R3) Toegepast Technisch
(R4) Toegepast Beleidsmatig

Samenvatting

Minder dan tien jaar geleden ontstond in Nederland het concept ‘fietssnelroute’. Aan het ontstaan van dit concept liggen een aantal ontwikkelingen ten grondslag. De gemiddelde fietskilometers in Nederland nemen toe door een verandering van de levensstijl van mensen, schaalvergroting en verstedelijking en de opkomst van de elektrische fiets. Een fietssnelroute wordt gedefinieerd als: een doorlopende route van een hoge kwaliteit, waarop fietsers geen of nauwelijks barrières tegenkomen en waarbij het fietspad zo recht mogelijk tussen herkomst en bestemming loopt tot een afstand van ongeveer 15 à 20 kilometer, waardoor het fietsen van lange afstanden aantrekkelijk en gestimuleerd wordt’.

Samenwerking tussen gemeenten is noodzakelijk bij een regionale fietssnelroute. De regio Stedendriehoek is een gewoon wgr-samenwerkingsverband met een openbaar lichaam. In zo’n samenwerkingsverband blijft de autonomie bij de gemeenten. Voor samenwerking tussen gemeenten zijn verschillende succes- en faalfactoren die de samenwerking kunnen bevorderen of juist belemmeren.

Aan de regio Stedendriehoek kan het volgende advies met betrekking tot de aanpak van het beleidsproces worden gegeven.
– De regio start een gideonsbende op met daarin de desbetreffende gemeenten, de twee provincies en een provinciale vertegenwoordiger van de Fietsersbond. De gideonsbende is een groep voortrekkers die zorgen voor sturing van het proces. Daarnaast maken zij een klankbordgroep met daarin de lokale fietsersbonden, de dorps- en wijkraden en eventuele andere partijen die een regionaal belang zien in de fietssnelroute.
– De gideonsbende laat de potentie van de route bepalen door een extern bureau. Aan de hand van die potentie stelt de groep een ambitieniveau vast. Dit ambitieniveau probeert men zoveel mogelijk af te stemmen op de criteria van het concept fietssnelroute zoals het dan is.
– De gideonsbende stelt een onderbouwing samen die voor de fietssnelroute pleit. Daarin tonen zij de meerwaarde aan (bijvoorbeeld op basis van potentiële fietsers of een kosten batenanalyse) en probeert de route te koppelen aan diverse regionale belangen.
– Wanneer die twee zaken bestuurlijk zijn afgekaderd, gaat de gideonsbende de kostenverdeling uitwerken. Daarbij zoeken en berekenen zij mogelijke subsidies en informeren de afgevaardigden van de gemeenten binnen hun gemeente naar beschikbare budgetten. Aan de hand van de kostenraming en de potentie per gemeente wordt een verdeelsleutel afgesproken, die representatief is voor de meerwaarde die de fietssnelroute voor de verschillende gemeenten zal hebben.
– Na vaststelling van de financiële verdeelsleutel gaat de gideonsbende in gesprek met klankbordgroepen over de keuze voor het tracé. Ook informeren zij eventuele omwonenden en grondeigenaren van de potentiële tracés hierover. Ten slotte maakt de gideonsbende een keuze over het tracé en een keuze voor eenmalige of gefaseerde aanleg van het tracé.
– Als alle gemeenteraden hier mee hebben ingestemd, kunnen gemeenten afzonderlijk het definitieve ontwerp uitwerken en realiseren, waarin gemeenten de flexibiliteit krijgen een eigen aanpak te kiezen.

Uw tags

Fietssnelroute, Beleidsplan, Ontwerp, Samenwerking

Beschrijving

Doel en opzet

Het beantwoorden van de hoofdvraag: Hoe kan het beleidsproces rondom de mogelijke aanleg van enkele fietssnelroutes in de regio Stedendriehoek het beste worden vormgegeven en zodanig aangepakt dat er zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met de betrokken belangen en dat de kans op succesvolle implementatie wordt gemaximaliseerd?

Organisatie en financiering

NVT.

Periode en beschikbaarstelling

2013 – 2014

Werkpakketten

De gekozen onderzoeksmethode was een casestudie. Van drie casussen (Arnhem – Nijmegen, regio Twente en ’s Hertogenbosch – Oss) is het beleidsproces geëvalueerd met als doel lering te kunnen trekken uit de in de processen gemaakte keuzen

Toepassingen

Een uitgebreide masterscriptie met de titel ‘Een recept voor fietssnelroutes’.

Overige

Achtergronden

Aanvullingen

Publicaties en referenties

Publicatie: ‘Een recept voor fietssnelroutes’.

Betrokken maatschappelijke partijen

NVT.

Gerelateerde projecten

Gerelateerde toepassingen

Vervolgonderzoek

Er worden in deze scriptie opties gegeven voor een vervolgonderzoek. Onduidelijk is of deze vervolgonderzoeken zijn uitgevoerd of in uitvoering zijn. De aanbevelingen:
– Onderzoek verschillen tussen regio’s.
– Verdere uitwerking van het concept fietssnelroute.
– Meten is weten, over de meerwaarde van fietsmaatregelen (verkeersmodellen fiets).
– Regionale blik, regionale afstemming van fietsmaatregelen.